ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – Ο ρόλος της διατροφής στην εποχή της COVID-19

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων Διατροφολόγων συζήτησε διαδικτυακά το επίκαιρο θέμα του ρόλου της διατροφής στην COVID-19

To Σάββατο, 19 Δεκεμβρίου, σε ένα δωρεάν και επίκαιρο όσο ποτέ webinar, που παρακολούθησαν ζωντανά περισσότεροι από 2.600 επαγγελματίες υγείας, διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες στο χώρο της Διαιτολογίας, ανέλυσαν τον καθοριστικής σημασίας ρόλο της διατροφής στην εποχή της COVID-19. Οι έξι επιστημονικές ομιλίες, κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα θεματολογίας, από την πρόληψη και τη διαχείριση της καθημερινότητας, μέχρι τη φλέγουσα συσχέτιση μεταξύ της COVID-19 και της παχυσαρκίας, αλλά και την εξειδικευμένη διατροφική διαχείριση ασθενών με τη νόσο κατά την παραμονή τους σε μονάδες υγείας. Δεδομένα ελληνικών μελετών σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του lockdown παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο webinar. Μέσα από τη συζήτηση, τονίσθηκε τόσο η σημασία της διατροφής, όσο και η ουσιαστική συμβολή των Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, ως Επαγγελματιών Υγείας, στην πρόληψη, βελτίωση της ποιότητας ζωής και διαχείριση πολύπλοκων ζητημάτων υγείας, την πρωτόγνωρη περίοδο που διανύουμε.

«Οι Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι έχουν ζωτικό ρόλο στο σύστημα υγείας και η απουσία τους μπορεί να είναι κριτικής σημασίας»

«Την περίοδο της παραμονής στο σπίτι κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας στην Ελλάδα, έρευνες κατέγραψαν αύξηση σωματικού βάρους περίπου στο 20% των ενηλίκων και 30% των παιδιών, με τα ποσοστά να είναι πιο υψηλά στα άτομα με ήδη επιβαρυμένο σωματικό βάρος»

Οι ομιλίες ξεκίνησαν με τη συμμετοχή στην Πρώτη Ενότητα των Διαιτολόγων από την Ομάδα Ειδικών Δημόσιας Υγείας (ΟΕΔΥ) του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων Διατροφολόγων (ΠΣΔΔ), για να πάρουν στη Δεύτερη Ενότητα την σκυτάλη οι Διαιτολόγοι της Ομάδα Ειδικών Διαχείρισης Βάρους (ΟΕΔΒ), και να κλείσουν το webinar στην Τρίτη Ενότητα τα μέλη της Ομάδα Ειδικών Κλινικής Διατροφής (ΟΕΚΔ). Τα βασικά επιστημονικά συμπεράσματα της κάθε ομιλίας παρουσιάζονται εκτενώς παρακάτω.

Ενόψει των εορταστικών ημερών που ακολουθούν εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας, και δεδομένης της σχέσης της παχυσαρκίας με την COVID-19 που αναδείχθηκε στο webinar, επισημαίνουμε τον κίνδυνο που ενέχει ο εγκλεισμός στο σπίτι κατά την περίοδο του δεύτερου “lockdown” όσον αφορά στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Οι Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι με Άδεια Άσκησης Επαγγέλματος είναι οι μόνοι επαγγελματίες και επιστήμονες υγείας που συμμετέχουν στην πρόληψη και διατροφική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και άλλων χρόνιων νόσων που σχετίζονται με τη διατροφή.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων Διατροφολόγων (ΠΣΔΔ) είναι αρωγός στην προσπάθεια των Διαιτολόγων – Διατροφολόγων να συμβάλλουν ως επαγγελματίες υγείας σε αυτή την πανδημία, στηρίζοντας την ανάγκη για έγκυρη και έγκαιρη επιστημονική ενημέρωση. Η διαδικτυακή συζήτηση κατάφερε να αναδείξει τη συμβολή της διατροφής, αλλά και των επιστημόνων Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, ως επαγγελματιών υγείας, στη διαχείριση της COVID-19 και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τόσο των ασθενών, όσο και του γενικού πληθυσμού.

Στο παράρτημα που ακολουθεί παρουσιάζονται λεπτομερώς τα βασικά επιστημονικά συμπεράσματα κάθε ομιλίας του webinar«Ο ρόλος της διατροφής στην εποχή της COVID-19: Πρόληψη, αντιμετώπιση και ο παράγοντας της παχυσαρκίας».

******

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ – Βασικά επιστημονικά συμπεράσματα του webinar «Ο ρόλος της διατροφής στην εποχή της COVID-19: Πρόληψη, αντιμετώπιση και ο παράγοντας της παχυσαρκίας» του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων (ΠΣΔΔ).

Πρώτη Ενότητα

“Επιστημονικά δεδομένα για το ρόλο της διατροφής στην πρόληψη της COVID-19: ο ρόλος των βιταμινών και άλλων μικροθρεπτικών συστατικών” – Δρ. Αναστασία Καλέα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Σχολή Ιατρικών Σπουδών, University College London Επίτιμη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Επιστημών, University College London

Η ανεπαρκής διατροφική πρόσληψη συσχετίζεται με ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και, συχνά, με εξασθενημένη αντίδραση του οργανισμού σε παθογόνους παράγοντες.
Μια μεγάλη γκάμα μικροθρεπτικών συστατικών εμπλέκονται σε βασικούς ρόλους σε κάθε στάδιο της ανοσοαπόκρισης. Βιταμίνη C, D και ψευδάργυρος είναι τα τρία μικροθρεπτικά συστατικά που έχουν κεντρίσει την επιστημονική προσοχή για τον πιθανό ρόλο τους στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η βιταμίνη D βρίσκεται στην κορυφή του επιστημονικού ενδιαφέροντος: Η ανεπάρκεια βιταμίνης D φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες σοβαρότερης εκδήλωσης της νόσου COVID-19 και νοσηλείας λόγω της λοίμωξης. Σημαντική ανεπάρκεια βιταμίνης D υπάρχει και στον ελληνικό πληθυσμό, ιδίως τους χειμερινούς μήνες.

“Διατροφικές συνήθειες κατά τον εγκλεισμό και ο ρόλος της σωστής διατροφής την εποχή της COVID-19” – Δρ. Αντώνης Βλασσσόπουλος, Επιστημονικός Συνεργάτης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών & Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, Επίτιμος Συνεργάτης Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης.

Στην ομιλία παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά δεδομένα ελληνικών μελετών (1,2) σχετικά με τις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες κατά την περίοδο του πρώτου lockdown. Πολλές μελέτες συνεχίζονται και στο δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Τα αποτελέσματα δύο ελληνικών μελετών σχετικά με τις αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας έδειξαν ότι:
- αν και το μέσο σκορ προσκόλλησης στη Μεσογειακή Διατροφή ήταν χαμηλό, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι βελτίωσαν τις διατροφικές τους συνήθειες και μείωσαν την κατανάλωση fast food, ειδικά τα άτομα που ήταν ήδη πιο ευαισθητοποιημένα όσον αφορά στη σημασία της υγιεινής διατροφής. Αντίθετα, αυξήθηκε το μαγείρεμα, και η παρασκευή και κατανάλωση σπιτικών γλυκών και αρτοσκευασμάτων.
- Το 45% των συμμετεχόντων στη μελέτη COVIDiet δήλωσαν μείωση της σωματικής δραστηριότητας, με το ποσοστό να αυξάνεται στα άτομα με παχυσαρκία. Στη μελέτη COV-EAT παρατηρήθηκε αύξηση του καθιστικού χρόνου και μείωση της σωματικής δραστηριότητας σε παιδιά και εφήβους.
Αύξηση σωματικού βάρους δηλώθηκε στις δύο μελέτες από το 21% των ενήλικων συμμετεχόντων και για το 32% των παιδιών και εφήβων. Η αύξηση βάρους ήταν πιο συχνή σε άτομα με ήδη επιβαρυμένο σωματικό βάρος (Δείκτη Μάζας Σώματος > 25).

Σημείωση: 1. Μελέτη COVIDiet (Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών): Πολυκεντρική μελέτη σε 16 Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Στη χώρα μας, η μελέτη πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο και Μάϊο 2020 σε 1488 συμμετέχοντες. 2. Μελέτη COV-EAT (Τμήμα Διαιτολογίας Διατροφής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας): Πανελλαδική μελέτη σε παιδιά και εφήβους κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας και εγκλεισμού, σε 397 οικογένειες.

Δεύτερη Ενότητα

“Παχυσαρκία: μέγας παράγοντας κινδύνου της COVID-19 αλλά και αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων. Η παράδοξη σχέση με τη θνησιμότητα” – Δρ. Αναστασία Κολομβότσου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Διδάκτωρ Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Υγιεινολόγος M(Med)Sc

Η αμφίδρομη και επιβεβαιωμένη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της COVID-19 αναλύθηκε στην ομιλία: Η παχυσαρκία σχετίζεται με εμφάνιση σοβαρότερων επιπλοκών και δυσμενή εξέλιξη της COVID-19.
Πρόσφατες μετα-αναλύσεις έδειξαν ότι τα άτομα με παχυσαρκία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα νοσηλείας, διασωλήνωσης και θνησιμότητας αν προσβληθούν από τον ιό SARS-CoV2, ακόμα και σε ηλικίες κάτω των 50 ετών.
Η ίδια η νόσος, αλλά και ο εγκλεισμός στο σπίτι που έχει επιφέρει η πανδημία, επηρεάζουν την επισιτιστική/ τροφική ανασφάλεια, τη διατροφική συμπεριφορά, τη σωματική δραστητιότητα και τελικά το σωματικό βάρος του πληθυσμού.
Προτείνεται η λήψη μέτρων πρόληψης της αύξησης βάρους και παχυσαρκίας στον παρόν εγκλεισμό και σε πιθανά νέα/ συνεχιζόμενα lockdown. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο μόνος παράγοντας που βελτίωσε τον αυτοέλεγχο όσον αφορά στη διατροφική συμπεριφορά κατά τον εγκλεισμό ήταν η συμμετοχή σε δομημένο πρόγραμμα ελέγχου βάρους. Ο ρόλος των διαιτολόγων-διατροφολόγων είναι καθοριστικός για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

“Εξερευνώντας τους πιθανούς μηχανισμούς της σχέσης παχυσαρκίας & COVID-19.” – Δρ. Μαρία Μπασκίνη, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, RD, PhD

Η ομιλία εμβάθυνε στους πολύπλοκους βιολογικούς μηχανισμούς της σχέσης παχυσαρκίας και COVID-19.
Ο μεγάλος όγκος τους λιπώδους ιστού μέσα από βιοχημικές, μοριακές, κυτταρικές, δομικές και ανοσολογικές δυσλειτουργίες αυξάνουν τον κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας από τον COVID-19. Επιπλέον, η παχυσαρκία συνδέεται με συννοσηρότητες που οι ίδιες αυξάνουν τον κίνδυνο βαριάς νόσησης από τον COVID-19. Για παράδειγμα, η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με το βαθμό νοσηρότητας της COVID-19. Επίσης, η δυσβίωση του εντερικού μικροβιώματος που εμφανίζουν συνήθως τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να αποτελεί έναν ακόμη πιθανό μηχανισμό που μπορεί να συμβάλει στη δυσμενή εξέλιξη της COVID-19.
Η μείωση του σωματικού βάρους σε άτομα με παχυσαρκία μπορεί να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της ολικής πνευμονικής χωρητικότητας, στην αντιστροφή δυσλειτουργιών που σχετίζονται με την παχυσαρκία, στη μείωση προπηκτικών δεικτών και στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη.

Τρίτη Ενότητα

To webinar έκλεισε με τις πολύτιμες εμπειρίες συναδέλφων από τη διατροφική διαχείριση ασθενών με COVID-19 που έχουν χρειαστεί νοσηλεία. Στις δύο αυτές ξεχωριστές ομιλίες διακεκριμένοι Κλινικοί Διαιτολόγοι μοιράσθηκαν τη γνώση τους από την κλινική πράξη σε νοσοκομεία με κλινικές COVID-19, καθώς και τις πρόσφατες συστάσεις για τη διατροφική θεραπεία των ασθενών.

“Διατροφική διαχείριση ασθενών με επιβεβαιωμένη λοίμωξη από SARS-CoV-2. Συστάσεις και η εμπειρία στο νοσοκομείο.” – Δρ. Παρασκευή Ντετοπούλου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής Διατροφής, ΓΝΑ Κοργιαλένειο Μπενάκειο

Στην παρούσα ομιλία δόθηκε έμφαση στην αξιολόγηση της κατάστασης θρέψης και την τακτική επαναξιολόγηση των ασθενών με COVID-19 με σκοπό την αποφυγή υποθρεψίας και τη διατροφική κάλυψη των ασθενών. πιπλέον συζητήθηκε η σημασια της λήψης τροφίμων και ροφημάτων υψηλών σε ενέργεια και πρωτεΐνη και η σημασία της πρώιμης έναρξης εντερικής ή/και παρεντερικής σίτισης εφόσον απαιτείται.

“Ανάλυση Περιστατικού που νοσηλεύεται στη ΜΕΘ” – Δρ. Δημήτρης Καραγιάννης, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Προϊστάμενος Τμήματος Διατροφής, ΓΝΑ Ευαγγελισμός

Η κατάλληλη πρόσληψη ενέργειας με ταυτόχρονη αποφυγή της υπερσίτισης και η επαρκής πρωτεϊνική πρόσληψη αναλύθηκαν εις βάθος στην παρούσα ομιλία, αποτελώντας τους κρίσιμους παράγοντες για την πρόληψη της σοβαρής απώλειας μυϊκής μάζας και λειτουργικότητας στους ασθενείς με COVID-19.